زنبورعسل چگونه به گرده افشانی کمک میکند
زنبورعسل چگونه به گرده افشانی کمک میکند
شاید برای شما هم جالب باشد بدانید زنبورعسل چگونه به گرده افشانی کمک میکند امروز در وبسایت سرچ دانلود مقاله ای در رابطه با نقش زنبور عسل در گرده افشانی گل ها که مهمترین فایده زنبور عسل نیز میباشد آماده کرده ایم که با مراجعه به ادامه مطلب میتوانید آنرا مورد مطالعه قرار دهید.
شاید یکی از دلائل آفرینش زنبور عسل به عنوان یک حشره مفید، گردهافشانی در
باغها بر روی گلها و در نهایت حفظ محیط زیست باشد.
حدود یک سوم از کل غذای انسان مستقیم یا غیر مستقیم از گیاهانی بدست
میآید که بهوسیله حشرات گردهافشانی میشوند. تقریباً ۸۰ درصد عمل
گردهافشانی (توسط حشرات) بهوسیله زنبورعسل انجام میشود. بسیاری از
سبزی و صیفیها مانند هویج، کرفس، پیاز، تربچه و شلغم فقط هنگامی بذر تولید
میکنند که گل آنها به مقدار کافی گردهافشانی شده باشد.
همچنین تولید بذر در گیاهان علوفهای مانند یونجه، انواع شبدر و ماشک نیاز به
ملاقات زنبور دارد. اکثر درختان میوه نیز بدون گردهافشانی زنبور عسل به مقدار تولید
مناسب و کیفیت مطلوب میوه نخواهند رسید.
بر اساس شواهد موجود و بهطورمتوسط، ارزش افزوده محصولات زراعی و باغی که
در نتیجه گردهافشانی زنبور عسل ایجاد میشود، حدود ۱۴۳ بار بیشتر از ارزش عسل و سایر تولیدات کندو است.
شناخت گرده گل
گرده گل به عنوان یک ماده غذائی مکمل یا داروئی، بسیار باارزش و مهم بوده و به
صورت خام ، قرص یا کپسول به بازار عرضه میشود. پروتئین گرده در ردیف
پروتئینهای کامل مثل پروتئین شیر و زرده تخم مرغ قرار میگیرد.
گرده، حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد قندی، نشاستهای و ویتامینها (بهخصوص
ویتامینهای محلول در آب) میباشد.
تعریف گردهافشانی
انتقال دانه گرده گل از پرچمها (عضو نر) به کلاله گل(عضو ماده) را گرده افشانی
میگویند که به دو صورت «خودگردهافشانی» و «دگر گرده افشانی» صورت میگیرد.
اگر پرچم و کلاله در یک گل قرار داشته باشد، به آن «خود گرده افشانی» میگویند.
اگر پرچم در یک گل و کلاله در گل دیگری باشد (مخصوصاً در گیاهان مجزا از هم) به
آن «دگرگردهافشانی» میگویند.
اکثر گلها دارای خصوصیاتی هستند که مانع پدیده «خودگردهافشانی» میشوند و
به دگرگردهافشانی روی میآورند.
در «دگرگردهافشانی»، از آنجایی که دانههای گرده گل قدرت تحرک ندارند، عمل گرده افشانی از راههای مختلف، از جمله: بهوسیله حشرات و باد انجام میشود.
در این روش، گیاه، دانهی گرده را از گونههای همنوع دریافت میکند. دانه گرده بر
روی کلاله رشد کرده و ناسازگاری احتمالی موجود را نیز که مانع رشد لوله گرده
میشود، برطرف مینماید.
عوامل گرده افشانی
مهمترین عواملی که باعث گرده افشانی و به بار نشستن گلها میشوند عبارتند
از: باد، نیروی جاذبه زمین، پستانداران، حشرات، نرم تنان و آب. در خصوص درختان
دو پایه مانند پسته و نخل، اگر عمل گرده افشانی به درستی انجام نشود، تولید به
شدت کاهش مییابد.
این عمل «در درخت خرما (نخل) با تکاندن گردههای گلهای پایه نر (پرچم) روی
گلهای پایه ماده (مادگی)» انجام میشود و «در پسته با کاشتن درختان با پایهی
نر بین درختان با پایهی ماده» صورت میگیرد.
گرده افشانی توسط حشرات
نکته مهم اینکه؛ همه عوامل گفته شده نمیتوانند در عمل گرده افشانی تأثیر کافی
و کامل داشته باشند. اگر بخواهیم نتیجه کاملی از عمل گرده افشانی به دست
آوریم، باید از یک عامل مهم در امر گرده افشانی یعنی «حشرات» استفاده کنیم.
حشراتی همچون پروانهها، زنبورها و سوسکها (جنس نر) برای دریافت شهد گل و
به قصد عمل جفتگیری با گل تماس پیدا میکنند و با این روش عمل گرده افشانی را
انجام میدهند.
گلهایی که به کمک حشرات گرده افشانی میشوند، سازگاریهای خاصی یافتهاند. این گلها با رنگ، بو و نوش یا شهدشان، حشرات را به سوی خود جلب میکنند.
اندازه گلها اغلب با جثه حشره هماهنگی دارد، بطوری که حشره به راحتی در
درون گل به گونهای جای میگیرد که بدن با دانههای گرده و مادگی تماس پیدا
میکند.
دلائل گرده افشانی توسط حشرات
۱٫ رویش زود هنگام اندام نر یا اندام ماده گلها در برخی از گیاهان
۲٫ عدم باروری دانهی گرده گل در برخی از گیاهان
۳٫ جدا بودن گلهای نر و ماده از یکدیگر در برخی از گیاهان
۴٫ قرار داشتن کلاله مادگی برخی گیاهان، بالاتر از پرچمها.
نقش زنبور عسل درگردهافشانی
زنبور عسل تنها حشرهای است که خداوند متعال شرایط لازم و کافی برای
گردهافشانی غیر مستقیم را (که لازم و ضروری نیز میباشد)، در سطح عالی در
وجود او قرار داده است.
در یک باغ میوه یا مزرعه اگر در هر هکتار حدود چهار تا پنج عدد کلنی (کندو) زنبور
عسل قرار دهیم، کیفیت و کمیت میوه یا بذر حاصل، حدوداً تا ده برابر افزایش
خواهد یافت.
به طور مثال اگر در یک باغ سیب قرار باشد ۵ تن محصول برداشت شود، با قرار دادن
تعدادی کلنی زنبور عسل داخل باغ، در هنگام شکوفه دادن گلها، مقدار محصول به
۵۰ تن (با کیفیت بسیار زیاد) افزایش خواهد یافت.
زنبور عسل قادر است عطرهای مختلف هزاران گل و گیاه را شناسایی و در نهایت
دقت و ظرافت ، نوع آنها تشخیص دهد. زنبور هنگامیکه مشغول جمعآوری گرده و یا
شهد یک نوع گل است، به شهد و یا گرده گلهای گیاهان نوع دیگر توجهی ندارد.
این صفت، یعنی «ثابت گل بودن» ذاتاً در وجود زنبور عسل قرار داده شده است و
گرده یک گل را به همان نوع گل در مکان دیگر انتقال میدهد.
اکثر حشرات فقط در موقع گرسنگی از شهد و یا گرده گلها استفاده میکنند ولی
زنبور عسل همیشه غذای کافی در داخل کندو بصورت ذخیره دارد. بنابراین از طلوع
آفتاب تا آخرین لحظات روشنایی روز برای جمع آوری آذوقه تلاش میکند.
طبیعت نه تنها تغذیه زنبور بلکه غذای نوزاد آن را بطور کامل در داخل گرده و شهد گل
قرار داده. به این خاطر، زنبور عسل برای زنده ماندن، وابسته به گل است.
اگر باغداران و کشاورزان بتوانند از این هماهنگی میان زنبوران عسل و گلها استفاده کنند، محصولاتشان افزایش مییابد. به طور مثال تولید گیلاس تا ۴۰ درصد اضافه میشود.
نحوه گرده افشانی توسط زنبور عسل
شکل بدن زنبور عسل بر خلاف اکثر حشرات از نظر آناتومی و فیزیولوژی طوری ترکیب و تنظیم گردیده است که برای حمل گرده و شهد گل کاملاً مناسب است.
در هنگام بازدید زنبور کارگر از گلها و جمع آوری شهد گل، مقداری دانه گرده به بدن
او می چسبد که آن را به کلاله همان گل و یا گل دیگری از همان گیاه انتقال میدهد. یعنی گردههای اضافی را که به بدنش چسبیده، روی مادگی گل قرار داده و آن را بارور میکند. به این ترتیب،
میوه یا بذر تشکیل شده و سبب افزایش کمی و کیفی محصولات میشود.
تلهی گرده گیر
تله گرده گیر وسیله ای است که در ورودی کندوها، جلوی تخته پرواز گذاشته
میشود. زنبوران مجبورند برای عبور از آن، از داخل شبکه سوراخ سوراخی که تعبیه
شده است عبور کنند. چون این سوراخها کوچک هستند و زنبور به سختی از آنها
عبور میکند، در هنگام عبور گلولههای گرده که به پای عقبی زنبور چسبیده است
جدا شده و در ظرف مخصوص میریزد.
دلایل برتری عمل گرده افشانی توسط زنبور عسل
۱- جمعیت زیاد کلنیها
۲- شعاع پرواز زنبور عسل
۳- وفاداری زنبور عسل به یک گونه گیاه و به یک منطقه
۴- سهولت جابجایی کندوهای زنبور عسل
۵- تأثیر کمتر سموم حشره کش روی زنبورعسل به دلیل تولید مثل زیاد و رفتار آن
۶- اطلاعات بیشتر انسان در مورد پرورش، تکثیر و نگهداری آن
۷- سازش و فعالیت در هر گونه شرایط آب و هوایی
۸- تولید عسل و سایر محصولات
*یک مثال: اثرات گرده افشانی در سه محصول سیب درختی، کلزا و اسپرس به
شرح زیر است:
گرده افشانی سیب
اغلب ارقام سیب، مقداری خود ناسازگاری دارند. بنابراین به عواملی نظیر زنبور عسل نیاز دارند تا گرده
را انتقال دهند. یکی از عوامل مؤثر در تولید سیب درختی، گرده افشانی است. طبق تخمینها، ۹۷%
حشرات ملاقات کنندهی گلهای سیب، زنبورهای عسل هستند.
برای انجام یک تحقیق، در دو باغ سیب، سه کندوی زنبور عسل در هر هکتار قرار دادند. یعنی۳۳ زنبور
برای هر ۱۰۰۰ گل. ۳۲% گلها به میوه تبدیل شده و ۵۷ کیلوگرم میوه تولید کردند.
در شرایط مشابه، با وجود یک کندوی زنبور عسل در هکتار (یعنی ۱۵ زنبور برای ۱۰۰۰ گل)، ۱۵%
گلها به میوه تبدیل شده و ۳۰ کیلوگرم میوه تولید کردند.
درختان سیب طی چند هفته، گلدهی دارند. یک تا ده روز اول بیشترین
اهمیت رابهترین و بزرگترین میودارد. گلهای اولیه در سیب، ه را تولید میکنند. برای درختان
سیب، دو تا سه کندو در هکتار، بهمنظور گرده افشانی مناسب است.کندوهایی
قادر به گرده افشانی مناسب گلهای سیب خواهند بود که جمعیت کافی داشته
باشند. کندوهای مناسب برای گرده افشانی در باغ سیب، باید حداقل دارای
هشت کادر با جمعیت فعال باشند.
ورود کلنیهای زنبور عسل به شهرستان خوروبیابانک و چوپانان باعث افزایش گیاهان
مرتعی وافزایش محصولات کشاورزی وباغی شده است
منبع: asalmasood.ir